یکی از عوامل بسیار مهم در رفتار سالم، عزت نفس است. بسیاری از نوجوانان و جوانان به علت ضعف در عزت نفس به رفتارهای ناسالم و آسیبهای اجتماعی روی میآورند. عزت نفس عبارت است از احساس ارزشمند بودن. این حس از مجموع افکار، احساسها، عواطف و تجربیات فرد در طول زندگی ناشی میشود. عزت نفس هنگامی بهوجود میآید که نیازهای ابتدائی زندگی فرد به نحو مناسبی ارضا شده باشند. کودکان و نوجوانان زمانی از عزت نفس زیاد بهرە مند میشوند که بتوانند، احساسات مثبتی را به کمک عوامل زیر تجربه کنند:
▪ همبستگی:
این احساس زمانی تجربه میشود که نوجوان از پیامدهای مهم زندگی خود راضی باشند.
▪ بیهمتائی:
این احساس هنگامی بهوجود میآید که نوجوان بتواند صفات یا ویژگیهائی که موجب تفاوت و تمایز او از دیگران میشود بشناسد و به آنها احترام بگذارد.
▪ قدرت:
احساس قدرت وقتی بهوجود میآید که نوجوان بداند منابع، فرصت و قابلیت آن را دارد که بر شرایط زندگی خود اثر بگذارد.
▪ الگوها:
نوجوان به مدد الگوهای انسانی، فلسفی و عملیاتی، مدلهائی برای خویش فراهم میکند تا او را در استقرار معنیدار، هدفها، آرمانها و معیارهای شخصی کمک کند. به عبارت دیگر عزت نفس عبارت است از شناسائی خود و ارزش گذاردن به آن. عوامل مؤثر در عزت نفس قوی عبارتند از:
۱) خود آگاهی و شناسائی خود
۲) ارزش گذاردن به هر آنچه که هست
۳) باور به بیهمتائی و بینظیر بودن خود. دکتر مامک هاشمی - مجله اقتصاد خانواده |